Statenlid Sam Pormes:
Is er een samenleving mogelijk waarin wij grenzen stellen om onszelf en onze leefomgeving te beschermen, terwijl wij iedereen uitzicht bieden op een gelukkig en gezond leven? En hoe ziet dat er dan uit? Wij putten de planeet uit en roepen onheil over onszelf af. Ecologische grenzen stellen aan de groei. Globaal, Nationaal en Lokaal.
Wij voeren deze algemene beschouwing tegen de achtergrond van een onzekere en onvoorspelbare wereld. Een strijd tegen de smeulende corona, de oorlog in onze regio. En als je dit negeert dan ben je wereldvreemd. Dan ben je blind en doof voor wat er in de samenleving gebeurt. Deze oorlog zal ook na beëindiging nog lang naweeën. Niet alleen voor onze economie en bestaanszekerheid, maar ook staan onze waarden op het spel. Waarden moeten wij blijven onderhouden, delen en doorgeven.
Dat brengt mij bij de vraag: In wat voor Drenthe willen wij wonen? Overal is er het pleidooi van een inclusieve samenleving. Inclusie begint bij de erkenning en het accepteren dat wij verschillend zijn en dat dit verschil nu juist de kracht is van een diverse samenleving. Inclusiviteit vraagt om een betrokken nieuwsgierigheid naar de verschillen en het tonen van begrip dat leidt tot verbinding. Het ontstaat als wij die verschillen overbruggen. Verschillen ten aanzien van andersgelovigen, niet-westerse vluchtelingen, mensen van kleur of genderidentiteit. Juist door een dialoog, slaan wij een brug tussen de verschillen om met elkaar samen te leven. Deze waarden uiten zich ook in een sterke verzorgingsstaat, waarin wij niet alleen omkijken naar elkaar, maar ook met elkaar willen SAMEN leven.
En uiteraard: Internationale solidariteit. Zoals de opname van SDG (Sustainable Development Goals, ook wel: Duurzame Ontwikkelingsdoelen). Samen vormen zij het weefsel en cement van onze samenleving. Het was voor onze fractie enigszins teleurstellend te ervaren dat de bijeenkomst met de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme geen doorgang kan vinden omdat een aantal politici in deze zaal het te druk hebben.
Ook al is die afspraak gemaakt.
De allergrootste bedreiging die wij hebben is klimaatverandering. Hoe lang de oorlog nog voortduurt weten wij niet. Maar een ding staat als een paal boven water: de versnelling van de klimaatverandering is een feit. Het College neemt haar verantwoordelijkheid voor ons aandeel. Zo heeft het College de subsidieregeling 'collectieve energie-initiatieven' verhoogd; Uitstekend! Meer energiecoöperaties kunnen worden opgericht en begeleid. De opbrengsten moeten ten goede komen aan de inwoners.Maar wij zien een paar beren op de weg.
- Een spoedpakket netcapaciteit laat op zich wachten.
- Chronisch tekort aan technisch personeel op vmbo en mbo-niveau.
Wat kan het College hieraan doen?
Gezien de urgentie vraag ik het College te versnellen:
- Kosteloze leningen voor iedereen die zijn huis wil isoleren of zonnepanelen op zijn dak wil leggen. Schaf de rente af.
- Verhuurders verleiden hun woningen te voorzien van minimaal energielabel B, zodat hun huurders de energiekosten kunnen dragen.
- Onderzoek of het model van de 'Coöperatie Openbare Verlichting & Energie Fryslân U.A. (OVEF)' toepasbaar is voor Drenthe. (Samen met de 17 gemeenten verzorgen zij de inkoop van energie en de verduurzaming van alle gemeenten en afnemers).
- Wat is de stand van zaken met de subsidie voor inwoners met een koopwoning voor spouwmuur – en bodemisolatie. Is het college bereid deze regeling te versnellen en verbreden?
En op te nemen in de meerjarenbegroting.
Wij houden vast aan het doel om de uitstoot van stikstof in 2030 met 50% te reduceren. Voor verkeer, huishoudens, industrie en landbouw. Maar richt niet alle pijlen op de boeren. Dat is niet rechtvaardig. Boeren hebben recht op een eerlijke boterham en perspectief. Het gaat niet om minder boeren maar om minder vee. Samen kiezen wij voor het duurzaam verbouwen van gezond voedsel, voor natuur- en landschapsherstel.
Boeren dragen bij aan leefbaarheid van het platteland, als landschapsbeheerders, als vrijwilligers in besturen van verenigingen. Zij vormen een spil in dorpsgemeenschappen.Daarbij is het voortbestaan van dorpshuizen van groot belang.
1000 euro voor dorpshuizen zou structureel kunnen worden verhoogd.
Mest-, en klimaatbeleid betekent ook kijken naar mobiliteit. En wat betekent dit voor GAE (Groningen Airport Eelde)? GAE heeft de ambitie om te groeien naar minimaal 8.300 vluchten per jaar.
- 691 per maand.
- 160 per week.
- 22 per dag.
En een dagelijkse toename van 800 auto’s. Zo gaan wij de klimaatdoelen niet halen. zeg ik tegen D66 en mijn coalitievrienden.
Wij laten de boeren niet in de steek. Onlangs hebben wij een Luisterbijeenkomst met boeren gehad.Hoe zij worden weggezet door de Rabobank die geen leningen wensen te verstrekken voor verduurzaming, met verwijzing naar de kaart van de VVD minister. De kaart zou toch al in de prullenbak liggen? Maar ook het College heeft wat uit te leggen.
De Provincie Drenthe, Rabobank en Friesland Campina hebben afspraken gemaakt om de verduurzaming in de melkveesector te versnellen en de inspanningen van melkveehouders financieel te belonen. Hoe verhoudt zich dit tot de houding van de Rabobank?
En dan de uitspraak van de Raad van State van 12 oktober jl. voor de boeren. Kan het College een indicatie geven wat de gevolgen hiervan zijn voor de agrarische sector in Drenthe? Hoeveel bedrijven hiervan zijn de dupe of kunnen hiervan de dupe worden?
Wij willen een sociaal Drenthe. Initiatieven om socialere samenleving te versterken. Door inwoners die dat nodig hebben een steuntje in de rug te geven. Daarom is sociaal beleid structureel. Dus opnemen in de meerjarenraming.
Tot slot
Wij staan voor grote uitdagingen. GroenLinks gaat deze niet uit de weg. Pijn zo eerlijk verdelen. Wij zijn kritisch en pakken door. Wij pakken samen de kansen en uitdagingen voor Drenthe. Filosofen interpreteren de wereld, waar het op aankomt is haar te veranderen.
