In deze eerste termijn is ons gevraagd om vergezichten - zeker in deze tijd van verkiezingen leg ik graag onze visie neer: kunnen de kiezers zien welke kant GroenLinks op wil.
Maar - ik ga direct ook in op de concrete invulling die misschien eigenlijk bedoeld was voor de tweede termijn.
Concrete mogelijkheden die wij zien en die ik als mogelijkheden aan u als collega's voorleg - ook letterlijk op papier.
Onze inzet voor vandaag zal zijn om te verkennen op welke punten wij elkaar in de Staten kunnen vinden: waar willen we heen, wat gaan we wel of meer doen, wat gaan we niet of minder doen.
GroenLinks kijkt serieus naar waar we elkaar kunnen vinden, omgekeerd hopen we dat de ander partijen serieus naar onze voorstellen kijken!

Vergezichten: Drenthe anno 2015
In 2015 zullen we fors minder te besteden hebben als provincies.
Natuur is ons werkkapitaal, de kip met groengouden eieren, maar ook het vitale naoberschapsplatteland met rust en ruimte en onze duurzaamheidsambities - de kernkwaliteiten van Drenthe - bepalen onze keuzes.
De rol vd provincie is op ruimte, natuur en economie leidend, op sociaal en cultureel beleid beperkt die zich tot coördinator en kennismakelaar.
We werken nog veel nauwer en vruchtbaarder samen met gemeenten in RUD, maar ook bv in jeugdzorg en in het ontwikkelen van goed beleid bij krimp en vergrijzing op sociaal beleid en op economische vitalisering vh platteland.
Met de drie noordelijke provincies en de Duitse en Overijsselse buren worden EU samenwerkingsprojecten opgezet, waardoor met name duurzame plattelandsontwikkeling, duurzame energievoorziening en een grotere rol van natuur in de economie en het dagelijks leven van het platteland (groenblauwe diensten ea) gestimuleerd worden.
Internationale verplichtingen op het gebied van KRW / WB21 en Natura 2000 komen we met gemak na, door functiecombinaties en goed onderhandelde bijdragen uit de potten van grondvoorgrond en het lenteakkoord - daar hoort ook het afronden van de in het Groenmanifest afgesproken versoberde EHS / nationaal natuurnetwerk bij, omdat daarmee bv bufferzones aangelegd worden, die de ontwikkelruimte van bedrijven in de omgeving vergroten.

Concreet financieel: de begroting van 2013 ev
Drenthe ontkomt niet aan de crisis, concreet:
* uit het provinciefonds ontvangen we in 2013 1,3 miljoen minder, dit neemt naar verwachting toe in de komende jaren (er komt ook 1,4 mj meer onze kant uit, maar dat is allemaal geoormerkt geld in doeluitkeringen voor gedecentraliseerde of GreenDealtaken)
* door verplicht schatkistbankieren per 1 jan 2013 ontvangen we in 2013 1,5 en in de komende jaren oplopende bedragen minder uit rente
* voor natuur krijgen we miv 2014 voortaan jaarlijks zo'n 3 mj te weinig voor beheer en
* hebben we nog een uiterst onzekere claim van 30 miljoen liggen uit de landelijke grond voor grond pot voor het afwerken vd minimale EHS, tegenwoordig nationaal natuurnetwerk
* ook hangt er, afhankelijk van de regering die we op 12 september gaan kiezen, nog steeds een uitname uit het provinciefonds van 300 miljoen boven de markt, waardoor Drenthe op 20 miljoen minder per jaar zou moeten rekenen
* tenslotte kán een evt invoering vd wet HOF roet in het eten van geplande ontwikkelingen gooien, omdat we niet meer mogen investeren van door ons gespaard geld

Samengevat valt het voor 2013 een beetje mee:
2,8 miljoen minder
Voor 2014 ev zouden we in zwaar weer kunnen komen, afhankelijk vd onderhandelingen rond grondvoorgrond en geld uit het lenteakkoord voor natuur èn afhankelijk vd greep die het rijk nog uit het provinciefonds gaat doen zou het saldo zomaar op jaarlijks 26 miljoen minder dan in 2013 kunnen komen te staan. Ook wordt het realiseren van investeringen en het cofinancieren van EUprojecten op zijn minst twijfelachtig.

De keuzes
GroenLinks kiest voor de denkrichtingen die passen bij de schaal en kernkwaliteiten van Drenthe: duurzaam, natuur, krimp- en vergrijzingsbestendig sociaal en economisch sterk platteland. Onderwijs voor het vele werk dat we hebben in zorg, recreatie, natuur en landbouw en aansluitend bij onze ambities voor duurzame energie stimuleren we vooral door samenbrengen en overleg.

Concreet: voorgestelde financiële keuzes met onderbouwing:

1 - uitgangspunt 5 miljoen
- er is een structurele afname van onze inkomsten, dus ook vooral structurele oplossingen te zoeken
- voor 2013 meer dan de noodzakelijke 2,8 miljoen te bezuinigen cq te verdienen, omdat een deel van de voorzienbare malaise zeker werkelijkheid zal worden - wij stellen voor als totaalrichtbedrag voor bezuinigen cq verdienen 5 miljoen te hanteren

2 - onderzoek mogelijkheden voorkomen of verdienen
a - binnen twee maanden te onderzoeken hoe we legaal, maar effectief de wet HOF in essentie recht doen (gezonde overheidsfinanciën), maar investeringen in de toekomst mogelijk houden - bv het budget vd DEO in een keer bij hen uitzetten, een fonds plattelandsinvesteringen Drenthe,...
b - te streven naar huisvesting van zowel de RUD Drenthe als het SSC van de drie noordelijke provincies in het provinciehuis (gezien de krimp in het aantal ambtenaren moet dit mogelijk zijn)
- te onderzoeken wat dat opbrengt - in elk geval worden extra kosten op deze manier voorkomen, maar het ligt voor de hand dat door bijdragen vd partners inverdieneffecten ontstaan

3 - niet bezuinigen
a - niet bezuinigen op natuur
- beheergeld is nodig om de Internationale doelstellingen te halen en boetes te voorkomen,
- als we bezuinigen op de versoberde EHS / nationaal natuurnetwerk uit het groenmanifest laten we daarmee onze claim op de 30 grondvoorgrondmiljoenen vallen en komen we in veel grotere problemen, ook vwb internationale verplichtingen voor waterbeheer in en ammoniak rond natuurgebieden bv
b - niet te kiezen voor bezuinigingen op sociaal vlak
- de afgelopen jaren is democratisch gekozen voor een sobere taak vd provincie op sociaal gebied - daar zullen wij niet aan morrelen, maar we kiezen nu wel voor het handhaven van deze basisivoorziening voor coördinatie en kennisinfrastructuur - hard nodig in tijden van krimp en crisis!

4 - wel bezuinigen, onderzoeken hoeveel mogelijk is
a - binnen twee maanden te onderzoeken hoeveel er bezuinigd kan worden op resp onderhoud van wegen (nu ruim 9 miljoen per jaar) en vaarwegen (nu zo'n 7,3 miljoen per jaar)
- wegen en vaarwegen moeten veilig zijn en moeten door verwaarlozing niet meer gaan kosten in onderhoud op lange termijn, maar de indruk bestaat, niet alleen bij ons, dat daar nog een versobering mogelijk is
- indien bijvoorbeeld 10% mogelijk is, hebben we al 1,6 miljoen te pakken, bij 20% zelfs 3,2 miljoen
b - te onderzoeken of de begeleiding van ruimtelijke plannen van gemeenten weer vanuit het provinciehuis kan plaatsvinden, waardoor Atelier Mooi Drenthe opgeheven kan worden - dit levert 0,2 mj op.
Dan drie voorstellen die niet uit ons hart komen, maar waarvan we vinden dat we niet ontkomen aan moeilijke keuzes:
c - te onderzoeken welke onderdelen uit het programma klimaat en energie het meest effectief zijn en daarbinnen mogelijk te herprioriteren - hoewel GroenLinks veel waarde hecht aan inzet op deze punten en duurzaamheid serieus als speerpunt beschouwt, ontkomen wij er niet aan deze autonome middelen terug te brengen voor een sluitende begroting op lange termijn - wij denken aan het  temporiseren vd uitgaven met 10%, waardoor er 0,7 miljoen vrijkomt
d - te onderzoeken wat de effecten zijn en of deze opgevangen kunnen worden van een bezuinigingstaakstelling van 5% op de subsidies voor culturele instellingen en projecten - GroenLnks hecht veel waarde aan een goede culturele infrastructuur en voor het grote publiek toegankelijke kunst en cultuur, alleen moeten we constateren dat we de kosten alleen omlaag kunnen brengen bij het autonome geld - van de grofweg 8 miljoen eigen geld die daarin zit, zou daarmee 0,4 miljoen te winnen zijn
e - te onderzoeken of een aanvullende taakstelling voor alle afdelingen binnen het provinciehuis van 5% mogelijk is - ook daarvan beseffen we dat daarmee een druk op het ambtelijk apparaat gelegd wordt, die we liever zouden voorkomen - wat ons betreft kan gekeken worden naar versobering van adviesinkoop of van algemene budgetten, maar een goede scan van het personeelsbestand en het langzaam nog meer toewerken naar een op de nieuwe kerntaken toegespitste ambtenarengroep kunnen we ons ook voorstellen - daarmee zouden we tussen de 0,5 (alleen ICT en facilitair) en 2,5 (ook apparaatskosten, P&O) miljoen besparen
f - subsidies aan bedrijven af te schaffen
- bij de agribusiness staat bv een aparte post voor structuurverbetering vd grondgebonden landbouw - ons idee is, dat deze subsidies aan bedrijven niet nodig zouden moeten zijn - het schrappen vd autonome bijdrage vd provincie levert 0,6 miljoen op.
g en tenslotte - ook incidentele uitgaven die niet strikt nodig zijn te schrappen: 4 ton onderzoek Vuelta bv, maar ook een evt toekomstige bijdrage aan GAE, een zelfstandig bedrijf! het is voor ons (met pijn in het hart) zelfs te overwegen in deze moeilijke tijden een miljoen van het budget vitaal platteland af te halen.

Samen komen we dan in deze richting denkend aan 4,0 tot 7,2 miljoen structurele besparingen, waar we nog pm de eventuele verdiensten van verhuur van een deel vh provinciehuis tbv RUD en/of SSC bij moeten tellen.

Nogmaals:
GroenLinks kiest hiermee voor natuur, duurzaamheid en naoberschap - de typisch Drentse invulling van Groen en Links. We laten hiermee, dat mag duidelijk zijn, ook ideologische veren - vooral waar het gaat om beknibbelen op klimaat en energie en op cultuur. Daarmee laten we zien dat we de kop niet in het zand steken, we hopen dat ook de ander partijen zo constructief willen meedenken!