Algemene Beschouwingen 2018 – GroenLinks

Voorzitter,

Dit zijn de laatste Algemene Beschouwingen van deze Statenperiode. Misschien vreemd om nu over een meerjarenperspectief te spreken wanneer er begin volgend jaar een nieuw bestuursakkoord zal liggen. Toch is er alvast een aantal observaties te maken als we terugblikken en kunnen we ook voorzichtig wel vooruitkijken. Want we zijn het met Gedeputeerde Staten eens – sommige ontwikkelingen zetten zich ook in de toekomst voort. Daarbij moeten we wel goed het onderscheid maken tussen noodzaak en wensen – die laatste kunnen in de volgende periode weer volledig anders worden geformuleerd.

Toekomstbestendige landbouw is het credo waar de provincie de afgelopen jaren voor heeft gestaan. Toekomstbestendig is zo’n open deur en een nietszeggend begrip, want iedereen en alles wil graag toekomstbestendig zijn. We hebben veel geïnvesteerd in voornamelijk het behouden van wat er is en vooral gericht op productie- en schaalvergroting.

De landbouw staat aan de vooravond van een grote verandering. Maatschappelijke druk (consument en politiek), klimaatdoelstellingen (stikstofgebruik, CO2-uitstoot) en gezondheidsoverwegingen (gewasbeschermingsmiddelengebruik) zullen de landbouw dwingen om ‘anders’ te moeten denken en werken. Iedereen ziet dat inmiddels en het begint langzaam ook door te dringen in bijvoorbeeld de landbouworganisaties en de Europese Commissie (nieuwe regels).

GroenLinks pleit voor een versnelling van dit proces in de provincie. Om de landbouw te helpen deze noodzakelijke veranderingen door te kunnen voeren. GroenLinks maakt zich, met andere fracties, grote zorgen over het gebruik van gewasbestrijdingsmiddelen en het gevaar daarvan in relatie tot de biodiversiteit, kwaliteit van ons grondwater en de gevaren voor de volksgezondheid en leefomgeving. Regie op grondgebruik en het terugdringen van het gebruik van gewasbestrijdingsmiddelen zijn onderwerpen waar GroenLinks zich voor zal inzetten.

Al deze zaken worden wat ons betreft vastgelegd in het beleid zoals dat moet worden geformuleerd nu dit budget structureel wordt gemaakt, ook na deze bestuursperiode.

Natuur.

Daniel Lohues deed afgelopen zaterdag een mooie oproep in de krant nav het bezoek van een delegatie Chinese reisleider en touroperators. Zijn oproep luidde: “Wil je toeristen trekken dan moet het landschap mooi zijn. Drenthe moet gebruik maken van zijn sterke, unieke kanten. Eigenheid. (…) Zorgen dat het mooi blijft.” Zorg dat het mooi blijft. Wat een mooie kreet voor de volgende bestuursperiode! Wij dagen de heer Lohues uit om samen met de provincie ook de rest van het liedje te schrijven: hoe zorgen we met elkaar dat Drenthe mooi blijft en nóg mooier wordt?!

In de afgelopen decennia zijn er kilometers schitterende houtwallen legaal en illegaal verwijderd. Houtwallen die ons Drents landschap zo bijzonder maken, ook wel het Drents Goud genoemd. Hier is ook een project voor gestart twee jaar geleden, hoe staat het daarmee? In een overleg met ambtenaren en gedeputeerde Jumelet bleek dat gemeenten vaak verantwoordelijk zijn voor bescherming van houtwallen (te kleine oppervlaktes / weinig bomen voor provinciale taak wet natuurbescherming) maar dat gemeenten deze niet hebben vastgelegd op hun “groene kaart”, onder meer omdat gemeenten er vanuit gaan dat de provincie hierover gaat. De heer Jumelet zou dit bestuurlijk oppakken met de Vereniging Drentse Gemeenten - heeft dat tot oplossingen geleidt of is verdere provinciale inzet nodig?

Onlangs bleek dat het niet duidelijk is of we het Natuur Netwerk Nederland NNN (voorheen de Ecologische HoofdStructuur EHS) op tijd af gaan krijgen, het wordt tijd dat we een concreet plan gaan opstellen om zeker te weten dat het doel gehaald gaat worden en wanneer we over moeten gaan tot extra maatregelen, zoals extra financiering uittrekken, of als uiterste stap, onteigening of een inpassingsplan.

Ook wordt het tijd eens fatsoenlijk de discussie te voeren over de introductie van meer ruige natuur, zoals plek voor de wolf, edel- en damhert en natuurlijk het wild zijn. Deze leveren een positieve bijdrage aan de biodiversiteit van de natuur, en zijn ook positief voor onze inwoners, de recreatiesector en uiteindelijk ook de landbouw. Zorgen dat het mooier wordt.

Boerenlandvlinders.

Ook hier gaat het niet snel genoeg en we zien hier goede voorbeelden dat natuur- en landbouworganisaties samen moeten werken om tot resultaten te komen. Versterking van de biodiversiteit is van groot belang. Het moet niet bij spreken blijven en een integrale aanpak met alle gemeenten en burenprovincies staat ons voor ogen. Later deze maand gaan we hierover met de Statencommissie in gesprek.

Weide- en akkervogels.

Daar zijn grote stappen gemaakt en wordt veel samengewerkt. Extra middelen en extra inspanning is hierbij gewenst en wij komen daar later op terug, aan de hand van de volgende voortgangsrapportage.

Energietransitie.

GroenLinks vindt dat de provincie moet gaan voor een extra inspanningsverplichting om de klimaatdoelstellingen te behalen. Belangrijk is wel dat er een visie komt over hoe we het opwekken van energie willen inpassen in ons landschap. Wij pleiten ervoor om daarover een brede maatschappelijke discussie te voeren, maar moeten wel bereid zijn om op enig moment daar de regie en verantwoordelijkheid in te nemen. Het is bekend dat er veel belangentegenstrijdigheden zijn en dat politieke partijen daarbij vaak meewerken aan het versterken van die verschillen in plaats van mee te denken en te realiseren dat de som der delen groter zal zijn. Er moet gewoon wat gebeuren, wel op een zo goed mogelijke manier, maar er moeten wel knopen worden doorgehakt. Steeds meer overlaten aan overleg helpt niet per se. In september zullen we duidelijk moeten maken hoe we onze doelen gaan halen.

Vitaal platteland.

De krimp en daarmee de leefbaarheid op het platteland zal de komende decennia onze aandacht blijven vragen. Daar ligt een aantal grote vraagstukken die we komende jaren zullen moeten oppakken. Bij de investeringen in het aanleggen van breedband, hebben we altijd ons voor ogen gehouden dat hiermee een belangrijk aspect voor de leefbaarheid hebben gevoed. De komende jaren zullen dat moeten uitwijzen, wanneer de breedbandprojecten operationeel zijn. Wij weten allemaal dat er veel aspecten zijn die de leefbaarheid beïnvloeden. Bereikbaarheid, het voorzieningenniveau en arbeid. Daar zullen we de komende jaren aan moeten werken. Wederom: “Zorgen dat het mooi blijft”.

Sociale context.

Wat ons betreft ligt er een aantal thema’s waar in de afgelopen jaren wel aandacht voor is gevraagd, ofwel is begonnen met een uitvoering daarvan maar waar het nog zoeken is naar een goede vorm om daar verder mee te gaan. Het zijn allemaal onderwerpen die ook bijdragen aan een vitaal en veilig platteland. Diversiteitsbeleid, toegankelijkheid, laaggeletterdheid, armoede. Onze fractie wil graag een hogere inzet op deze dossiers. In de afgelopen maanden is ons gebleken, na gesprek met diverse organisaties, dat de bereidheid erg groot is om in gezamenlijkheid iets te willen doen, maar dat de ‘kar’ niet wordt getrokken. Aan de gedeputeerde de vraag hoe hij hier een sterkere rol voor de provincie in ziet.

Het volgende college moet zich wat ons betreft ook weer “rechtstreeks” inzetten voor de inwoner, en daarmee wordt de sociale inzet van de provincie versterkt. Het motto van dit college is “Iedereen doet mee en iedereen doet er toe”, maar de provincie zet zich slechts zeer beperkt in voor elke inwoner afzonderlijk. Om zo’n motto echt waar te maken moet de provincie weer een sterkere ondersteunende rol gaan pakken.

In aansluiting daarop een oproep over breedtesport, mede naar aanleiding van het WK Wielrennen 2020: Van het sportbudget gaat nu circa 2 ton naar Drenthe Beweegt en 6 ton naar evenementen (met breedtesport-spinoff). GroenLinks vindt dat duidelijker inzichtelijk in de begroting dient te worden hoe de verhouding van die laatste twee is (evenementen/breedtesport). Graag een reactie van de gedeputeerde.

 Er is nog genoeg te doen komend jaar, tot de verkiezingen. Met name de revisie van de Omgevingsvisie gaat veel keuzes vergen en wij hopen deze Statenperiode groen af te sluiten!