Bij de voorbereiding van deze vergadering twijfelde ik: hoeveel zin heeft het te praten tegen een puber met oortjes in, waar je zelf de muziek van kunt horen?

Natuurlijk spreken we hier niet over een puber, maar van een gepromoveerde vijftiger of, zo u wilt, van een regering, laten we het verder 'het rijk' noemen. Toch dringt de gelijkenis zich op: wars van alle normale omgangsvormen, gefixeerd op de eigen standpunten en zonder noemenswaardige interesse in de standpunten in de omgeving.

 

Voorzitter, daarom eerst een paar woorden over het proces en daarna vooral over waar het hier om gaat, de inhoud!

PROCES
We hadden een rechtsgeldige afspraak t/m 2013: een budget, beschikbaar voor ontwikkeling vh landelijk gebied in brede zin.
In oktober 2010 ontvingen we een brief om per direct geen verplichtingen uit dit budget meer aan te gaan, op straffe van zelf betalen.
Van oktober 2010 tot september 2011 is onderhandeld. Of eigenlijk: is door het rijk aangegeven wat nog kon en vooral wat niet kon, onderhandelingsruimte was er vrijwel niet.
In het najaar 2011 is een memorie v toelichting gemaakt door het IPO, het rijk wilde de overeenkomst niet toelichten.
Het PBL rekende de effecten voor natuur door en concludeerde dat dit akkoord een verslechtering van de natuur tot gevolg zou hebben.
In december hebben we als Staten v Drenthe geconstateerd dat *te weinig geld voor de internationale verplichtingen, *het afschaffen van voor Drenthe belangrijk beleid als Nationale Parken, landschapsbeheer, kavelruilen enz èn *de steeds wisselende invulling vd gemaakte afspraken door het rijk onwerkbaar waren. We stemden niet in met het zogenaamde akkoord.
Het rijk praatte verder met de provincies over de uitwerking vh akkoord, waar zeven provincies voor getekend hadden. Inmiddels is er wel een gezamenlijke memorie v toelichting, die ongunstiger is dan wat we eerder overeengekomen leken te zijn.
Ook hier heeft het PBL op verzoek vd TK zijn licht over laten schijnen, conclusie: nog even slecht, op het extra geld vanuit de provinicies na. In een brief aan de TK hebben Natuurmonumenten en de twaalf provinciale landschappen laten weten dat eenvoudig rekenen leert dat slechts de helft van het benodigde geld uit grond voor grond beschikbaar kan komen én dat zij geen grond hiervoor verkopen!
Op 8 februari was er overeenstemming vd onderhandelaars. Het rijk vraagt of we nu maar per direct (voor 24 februari) willen aangeven: *alsnog tekenen, *niet tekenen, maar wel uitvoeren, *niet tekenen, niet uitvoeren, geen geld. Consequenties vd laatste optie zijn niet duidelijk: gaat het rijk onze natuur overnemen? Geldt het bestuursakkoord ineens niet meer voor een aantal provincies?
Voorzitter, over dit proces:
1- GroenLinks vindt het bestuurlijk onfatsoen om binnen 16 dagen een zo belangrijk besluit af te dwingen, wij willen dat u dit bezwaar nadrukkelijk naar voren brengt bij het rijk!
2 - wij zijn ook hogelijk verbaasd over uw college - in december hebben wij uitgebreid gesproken over dit akkoord, het hééft nogal wat consequenties voor Drenthe, onze natuur, onze economie! En nu wilde u een nieuwe uitwerking van het akkoord èn de discussie, of we meedoen of niet, afdoen met een brief ter kennisname - inmiddels heeft u gemerkt dat wij dat niet laten gebeuren en heeft u ter elfder ure zelfs nog een stuk gemaakt waar we een heus besluit over kunnen nemen. Kunt u deze vreemde actie, waarin u ps niet serieus lijkt te nemen, verklaren?
3 - het IPO en het rijk stellen in hun brief dat het slikken of stikken is: tekenen, meedoen en alle juridische acties afzweren òf geen geld - u geeft in uw stuk aan dat juridische procedures niet nodig zijn imdat er zicht is op financiering vd aangegane verplichtingen. Uw aanvankelijke optie 2 a (meedoen én evt juridische procedures) vervalt daarmee. Lopen we daarmee niet het risico dat we met een zeer groot tekort blijven zitten?? We kennen uit de achter ons liggende maanden de "solidariteit" binnen het IPO... Is dit ook met de andere neeprovincies afgestemd? Kan het college ons een inschatting geven van de kans dat wij voldoende geld gaan krijgen uit het grondvoorgrondprincipe, waar de ruilgronden zich vooral buiten Drenthe bevinden??
4 - ook willen we graag nadere toelichting op de optie 3: niet tekenen, niet uitvoeren - gebeurt er dan niets meer op natuurgebied in Drenthe?, gaat het rijk zelf natuurbeleid uitvoeren?
5 - ook willen we graag van u een inschatting mbt juridische stappen: als wij de gang van zaken en de juridische houdbaarheid v dit akkoord aanvechten vd rechter - wat zijn dan onze kansen en op welke termijnen moeten we rekenen??
Voor alle duidelijkheid, voorzitter, GroenLinks is niet van de rechtszaken, maar soms moet je overwegen of de oortjes er op eoa manier uit te krijgen zijn - of: wie niet horen wil, moet maar voelen!
6 - Tenslotte: blijkbaar is het Drentse college niet als enige geschrokken van zijn eigen vermetelheid, ook Brabant haalt bakzeil en voor Groningen lijkt het daar ook op - is serieus met de weigeraars bekeken welke mogelijkheden er zijn het rijk met vijf provincies te dwingen om met betere voorstellen te komen?

INHOUD
Dan het eigenlijke onderwerp, voorzitter, de natuur en ons platteland!
Al tijdens de behandeling in december bleek dat de meeste fracties natuur als te beschermen nuts-waarde op zichzelf, en vaak meer nog als te beschermen inkomstenbron voor Drenthe zien. Oók toen al, voorzagen we dat we hoe dan ook met minder zouden moeten doen.

Vraag die nu voorligt IS nog niet die van de invulling van de budgetten, van de keuzes die we moeten gaan maken. Daarvoor hebben we van PBL in de statenontmoeting drie weken geleden wel handvatten ontvangen in de verschillende natuurbeelden die we kunnen willen nastreven.

De vraag die we nu moeten beantwoorden is: kunnen we met dit, verslechterde, uitonderhandelingsresultaat vh natuurakkoord leven? Kunnen we er Drentse natuur mee in leven houden?
Tweemaal ja, natuurlijk - we hebben het natuurakkoord afgewezen om vervolgens ja te zeggen tegen een nog slechtere overeenkomst en nog minder geld...

Voorzitter, op alle fronten zien we vindingrijkheid in het genereren van geld met en voor natuur - een heel goede ontwikkeling. Toch blijft natuurbeheer geld kosten, als je de soortenrijkdom en de zeldzame soorten v Drenthe wilt behouden. Infiltratie v water is hier niet echt een optie, toegang vragen schendt het recht dat we hebben op van ons belastinggeld betaalde natuur, maar er zijn natuurlijk mogelijkheden de pijn te verzachten. Alleen: helemaal zonder overheidsgeld? Een nutsvoorziening verdient nutsgeld!

Voorzitter, we kennen het groene hart van Munniksma, dat hart dat de Staten meenam in een ongewis avontuur om te strijden voor een reële mogelijkheid voor de Drentse natuur, van heideblauwtje tot kale jonker en van wandelpad tot pannekoekenhuis. Toch lijkt het er nu definitief op dat die natuur niet een normale bijdrage in de rijksbezuinigingen moet leveren, van laten we zeggen twintig procent, maar echt de volle 72 procent. Uw college zucht en protesteert, maar doet toch mee?

De andere keuze, optie drie, niet instemmen, niet uitvoeren, is een heftige. Staan we definitief buiten spel? Willen we wel dat het rijk verantwoordelijk wordt voor ons groene goud, ons kind? Wanneer en onder welke voorwaarde krijgen we ooit de ouderlijke macht terug, en zorgt rijksvoogdij in de tussentijd goed voor onze natuur?

TENSLOTTE
De principiële vraag doet zich voor, of we bij niet tekenen van het akkoord, omdát het in onze ogen slecht is voor de Drentse naruur, met droge ogen en een zuiver geweten, wèl datzelfde, slechte, akkoord kunnen uitvoeren?

Principieel is het verschil in onze ogen nihil. Wellicht is er in juridisch opzicht, met de verantwoordelijkheid bij het rijk, wel verschil, dat horen wij dan graag! Waar wij achter willen komen: wat is het beste voor de Drentse natuur?!

Voorzitter, GroenLinks is er zomaar niet uit - het rijk blijft in staat tot akelige wurgconstructies en pyrrusoverwinningen waarvan niemand, en zeker de natuur niet!, beter wordt. Wij willen graag zo duidelijk mogelijk in beeld hebben wat de consequenties van optie 2, 2a en 3 zijn en willen dan graag een korte schorsing na de eerste termijn.
Op voorhand geloven wij noch in de goede zorgen vh rijk, noch in de mogelijkheid zelf natuur werkelijk verantwoord te beheren met deze fooi...

Wij hopen nog steeds dat de oortjes uitgaan en een werkelijk gesprek mogelijk wordt, waarbij alle belangen zorgvuldig gewogen worden!