Klimaatveerkracht
Zachte winters, hete zomers. Lange droge perioden. Hittegolven, afgewisseld door heftige plensbuien. Iedereen merkt het, overal. Boeren, burgers. Planten, dieren. Wegen die blank staan, slechte oogsten. Verdroogde natuurgebieden, waterschade aan gebouwen. Natuurlijk: voorkomen is beter dan genezen. Daarom doet onze provincie haar uiterste best om de opwarming zoveel mogelijk te beperken en de uitstoot van CO2 terug te dringen. Maar ondertussen ondervinden we al overlast en schade. In de nota Klimaatadaptatie Drenthe staat wat Drenthe de komende tijd gaat doen om de negatieve gevolgen van klimaatverandering op te vangen. “Adaptatie” is een duur woord voor opvangen, aanpassen. “Klimaatveerkracht”, in de woorden van Kuipers. Hij vertelt: ‘De nota is tot stand gekomen in een inspirerende samenwerking van alle gedeputeerden. Klimaat raakt namelijk alle beleidsvelden. We omschrijven in de nota wat er zoal op ons afkomt, stellen vast wat we al doen of hebben gedaan en formuleren wat we nog moeten doen. Jaarlijks maken we de balans op en brengen nieuwe ideeën in.’
Snel investeren loont
In alle provincies zijn provinciebesturen druk bezig met de aanpak van de gevolgen van de klimaatverandering. Ook in Drenthe. ‘Wij doen het op onze eigen wijze. Op de eerste plaats door er een integraal verhaal van te maken, omdat alles met alles samenhangt. Dit levert ons tal van koppelkansen op: soms kan je met één maatregel meerdere problemen aanpakken. Daarnaast is er sprake van een “levende” nota: we bewegen mee met de ontwikkelingen van de negatieve gevolgen van de klimaatverandering. Onze aanpak is heel pragmatisch; kansen die zich nu voordoen pakken we meteen op. Snel investeren loont, we plukken de laaghangende vruchten en bouwen ladders voor het lastiger bereikbare spul.’
In 2050 klimaatadaptief
De nota gaat over de provinciale rol en verantwoordelijkheid op het gebied van klimaatadaptatie. ‘We willen aan de hand hiervan een discussie op gang brengen en houden met partijen zoals gemeenten, waterschappen, drinkwaterbedrijven, organisaties op het gebied van landbouw, natuur, recreatie, energie, noem maar op. Daarnaast moet de nota een inspiratiebron zijn voor de Regionale Adaptatie Strategieën (RAS) die in de drie Drentse regio’s worden ontwikkeld.’
De stip op de horizon ligt in 2050, als Nederland ruimtelijk gezien volledig “klimaatadaptief” moet zijn ingericht. ‘Tussen nu en dan hebben we flinke opgaven in de verschillende beleidsvelden die in de nota staan aangegeven: landbouw, natuur, omgevingskwaliteit, infrastructuur en mobiliteit, recreatie, wonen, industrie en bedrijven, en elektriciteitsnetwerk.’
Water als ordenend principe
Naast de portefeuille Klimaatadaptatie heeft Kuipers onder meer die van Water. Een mooie kapstok om het integrale karakter van de nota Klimaatadaptatie Drenthe aan op te hangen.
‘Water kom je in bijna elk beleidsveld tegen. Het fungeert als ordenend principe voor onze ruimtelijke inrichting en activiteit. En juist op het gebied van water zien we de negatieve gevolgen van klimaatverandering terug: nu eens te nat, dan weer te droog. Om het over de waterkwaliteit nog maar niet te hebben. Drenthe is een bolvormig zandplateau van waaraf de afvoer van water via een aantal beekdalsystemen plaatsvindt. Ziehier het blauwe aderstelsel van onze provincie, waaraan we onze ruimtelijke ordening zouden moeten ophangen. Dit betekent: water in de hoge delen opvangen, vervolgens vasthouden en gedoceerd afvoeren. Hieruit kan je afleiden wat waar idealiter kan en op welke manier: agrarische activiteiten, natuur, recreatie, wonen et cetera. En dan spelen er ook nog zaken als stikstofuitstoot en duurzame elektriciteitsproductie op windmolenparken en zonneweiden. Alles staat met alles in verbinding; het is een ingenieus samenspel op de vierkante meter. Het is continu een kwestie van waarnemen en inspelen, continu meebewegen met het klimaat en de veerkracht op peil houden. Door hier nu op in te spelen proberen we houvast te bieden, omdat we er zeker van zijn dat de situatie over dertig jaar anders is dan nu.’
Mooie dingen, moeilijke keuzen
Kuipers is er trots op dat het provinciebestuur in de volle breedte werk maakt van klimaatadaptatie. ‘We durven de feiten onder ogen te zien en hebben afgesproken de negatieve gevolgen aan te pakken. We gaan mooie dingen realiseren, maar ook moeilijke keuzen maken. We gaan stappen zetten in de verschillende dossiers aan de hand van urgenties. Dat betekent vaak en veel overleg. Helder is wat er gebeurt als we niets doen. Even duidelijk is wat we gaan zien als we wel wat doen. Hoe beter we ons gezamenlijk houden aan het VN Klimaatakkoord van Parijs (2015) en de nationale Klimaatwet en Klimaatakkoord (2019), hoe beter we erin slagen om Drenthe veerkrachtig te houden. Alleen zo kunnen we productief omgaan met veranderingen, kunnen we onze kwetsbaarheid voor extreem weer verminderen en de kansen, die een veranderend klimaat biedt, benutten.’
Adaptie houdt genezing in. Ondertussen komen we niet onder voorkomen uit. De opwarming binnen de anderhalve graad houden, de CO2 uitstoot snel en fors naar beneden, droogte en hoosbuien voor zijn. En zo Drenthe leefbaar houden, ook voor onze kinderen. ‘Dus: laten we alles uit de kast trekken. Klimaat is agendapunt nummer een, twee en drie’, zo besluit Kuipers.
